Diễn tả lại một cách khác các pháp thiền hành 3

Diễn tả lại, một cách khác, các pháp thiền hành . . . 3

( Quán Vô Ngã theo Kinh Vô Ngã Tướng )

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

IX) Quán Vô Ngã

1) Vô Ngã = chẳng phải là Ta = chẳng phải là Ngã

2) Quán rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta

3) Vô Ngã vì . . .

4) Người ta thường hiểu lầm ,dùng lầm chữ Ngã, Vô Ngã

5) Rất dễ thấy Vô Ngã . . .

6) Quán chiếu tiếp , để tiến tới sự dứt bỏ

7) Kinh Vô Ngã Tướng

(Còn Tiếp)

__________________________________________

Dàn Bài của 2 bài trước:

Bài 1:

Diễn tả lại, một cách khác, các pháp thiền hành đã nói đến trên Trang Nhà Kiến Tánh (tính đến ngày 1-10-2008) 1 ( "Không trụ vào đâu cả !" , Phương pháp lưng thẳng, Phương pháp tập thở , Pháp an tâm của Tổ Đạt Ma) )

I)"Không trụ vào đâu cả !"

II) Phương pháp làm lưng thẳng ra và vài điều cần biết để tu tập thiền định

III) Phương pháp, cách thức tập thở _và thở cũng là thiền

IV) Pháp an tâm của Tổ Đạt Ma

Bài 2:

( Pháp Bích Quán của Tổ Đạt Ma, Quán các pháp là huyễn, Sát Na Định, Niệm niệm không trụ (Ngũ Tổ) )

V) Pháp Bích Quán của Tổ Đạt Ma

VI) Quán rằng các pháp là như huyễn

VII) Sát Na Định

VIII) Niệm niệm không trụ (Ngũ Tổ)

IX) Quán Vô Ngã

Quán Vô Ngã, theo Kinh Vô Ngã Tướng

1) Vô Ngã = chẳng phải là Ta = chẳng phải là Ngã

Vô Ngã chẳng có nghĩa là "Không có Ngã" , mà là "chẳng phải là Ta" , "chẳng phải là Ngã".

Trong Kinh Vô Ngã Tướng, Phật đã lập đi lập lại lời giải thích Vô Ngã :

{{ - Cái này không phải của tôi, đây không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôị }}

Rõ ràng rằng Vô Ngã là "chẳng phải là Ta".

Vọng Tâm là Vô Ngã vì Vọng Tâm chẳng phải là ta. Cái "chẳng phải là ta" này Phật gọi là Vô Ngã.

Vọng Tâm là Vô Ngã. Cái mà chúng sinh tưởng là ta, thật chẳng phải là ta. Cái mà chúng sinh gọi là Bản Ngã, Phật gọi là Vô Ngã.

Thực trạng của (Vọng) Tâm là Vô Ngã _là ‘chẳng phải là ta’

Xem bài

Từ Vô Ngã đến Chân Ngã _con đường hợp lý và hiển nhiên !

2) Quán rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta

Quán rằng Sắc (thể xác) chẳng phải là Ta, chẳng phải là Ngã

Quán rằng thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Ngã

Vì Vọng Tâm là thọ, tưởng, hành, thức

Cho nên,

Quán rằng Vọng Tâm chẳng phải là Ta, chẳng phải là Ngã

3) Vô Ngã vì . . .

Vô Ngã vì vô thường, khổ não và tạm bợ.

Trong Kinh Vô Ngã Tướng (của Nhị Thừa), Phật đã dạy pháp quán như vậy :

a) Thân này (Sắc) là vô thường

Do vô thường nên khổ não

Sắc là vô thường, khổ não và tạm bợ, cho nên, Sắc chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta.

b) Thọ, tưởng, hành, thức là vô thường

Do vô thường nên khổ não

Thọ, tưởng, hành, thức là vô thường, khổ não và tạm bợ, cho nên, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta.

Nhận xét :

a) Do quán chiếu như trên

(Sắc,Thọ, tưởng, hành, thức là vô thường, khổ não và tạm bợ,

cho nên,

Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta)

mà thấy Vô Ngã

b) Trong Phật Pháp, chữ Ngã có nghĩa tốt , là Thường và Hạnh-phúc (Trái với vô thường, khổ não)

c) Trong Phật Pháp, chữ Vô Ngã có nghĩa xấu , là vô thường, khổ não

d) Trong Kinh Vô Ngã Tướng , Phật chỉ nói

Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta

mà Phật không chỉ dạy : cái gì là Ta ? cái gì là Ngã ?

Mãi đến khi giảng Đại thừa, Phật mới chỉ dạy rằng :

cái Ta thật là Chân Tâm, là Phật Tánh

4) Người ta thường hiểu lầm ,dùng lầm chữ Ngã, Vô Ngã

Rõ ràng rằng theo Kinh Vô Ngã Tướng,

Vô Ngã là "chẳng phải là Ta".

Trong Phật Pháp, chữ Ngã có nghĩa tốt , là Thường và Hạnh-phúc (Trái với vô thường, khổ não) [nhận xét b) ở trên]

Trong Phật Pháp, chữ Vô Ngã có nghĩa xấu , là vô thường, khổ não [nhận xét c) ở trên]

Nhưng, người đời (kể cả phần đông Phật Tử) thường hiểu lầm ,dùng lầm chữ Ngã, Vô Ngã :

hiểu lầm rằng Vô Ngã là "chẳng có Ngã".

hiểu lầm rằng chữ Ngã có nghĩa xấu , đánh đồng Ngã với Bản Ngã của tâm lý học

hiểu lầm rằng chữ Vô Ngã có nghĩa tốt

Họ hiểu lầm đến mức tuyên bố rằng đắc đạo là đạt Vô Ngã.

Sự thực thì Thực trạng của (Vọng) Tâm là Vô Ngã _là ‘chẳng phải là ta’. Vọng Tâm là Vô Ngã vì Vọng Tâm chẳng phải là ta (thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta).

Chẳng thể nói người đắc đạo là đạt Vô Ngã.

Có thể nói người đắc đạo thì thấy Vô Ngã. (Thấy rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta)

Cái "chẳng phải là ta" này Phật gọi là Vô Ngã. Cái mà chúng sinh tưởng là ta, thật chẳng phải là ta. Cái mà chúng sinh gọi là Bản Ngã, Phật gọi là Vô Ngã.

5) Rất dễ thấy Vô Ngã . . .

Tôi nhận thấy rằng rất dễ thấy Vô Ngã , rất dễ thấy rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta

Có thể là hầu hết các Phật Tử Thiền Tông đều dễ dàng thấy rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta

Bởi vì,

HiểuBiếtTinNhận Chân Tâm là điều kiện cần thiết tối thiểu để tu theo Thiền Tông

(HiểuBiếtTinNhận Chân Tâm là:

_Hiểu rằng ta và tất cả chúng sinh đều có Chân Tâm (tức Phật Tánh), rằng Phật Tánh của ta bình đẳng với chư Phật, đều là Thường, Lạc, Ngã, Tịnh.

_Biết rằng . . . (như trên).

_Tin rằng . . ..

_Nhận thức rằng, nhận ra rằng . . . )

Một khi ta đã HiểuBiếtTinNhận Chân Tâm , thì ta xem Vọng Tâm là giả.

Tức là,

Ta dễ dàng thấy rằng Sắc, thọ, tưởng, hành, thức chẳng phải là Ta, chẳng phải là Tự Ngã của ta

6) Quán chiếu tiếp , để tiến tới sự dứt bỏ

a) Thấy Vô Ngã rồi, vẫn chưa giải thoát.

Thấy Vô Ngã chỉ là cái thấy của Trí Tuệ, còn giải thoát là diệt được tham sân si

Cần phải khắc in cái Thấy Vô Ngã vào tâm để diệt tham sân si

Cho nên Thấy Vô Ngã rồi,

cần Quán chiếu tiếp , để tiến tới sự dứt bỏ

b) Quán chiếu tiếp , để tiến tới sự dứt bỏ

Thấy Vô Ngã rồi,

(Thấy rằng Cái này không phải của ta, đây không phải là ta, cái này không phải là tự ngã của ta )

Thì Quán chiếu sâu xa, khắc in cái Thấy Vô Ngã vào tâm để nhàm chán, dứt bỏ, không luyến ái sắc, thọ, tưởng, hành, thức

(và do sự dứt bỏ ấy, được giải thoát)

7) Kinh Vô Ngã Tướng

Kinh Vô Ngã Tướng :

{{Vậy như Tỳ Khưu nghĩ thế nào, thân này thường còn hay vô thường?
- Bạch Thế tôn, là vô thường .
- Cái gì vô thường là khổ não hay hạnh phúc?
- Bạch Thế tôn là khổ nãọ
- Vậy, có hợp lý chăng nếu nghĩ đến cái gì vô thường, khổ não và tạm bợ với ý tưởng: Cái này của tôi, đây là tôi, đây là tự ngã của tôỉ

- Bạch Đức Thế Tôn, chắc chắn là không hợp lý.
- Cùng một thể ấy, nầy hỡi các Tỳ Khưu, thọ, tưởng, hành, thức, đều là vô thường và khổ nãọ Vậy, có hợp lý chăng nếu nghĩ đến cái gì vô thường, khổ não và tạm bợ với ý tưởng: Cái này của tôi, đây là tôi, đây là tự ngã của tôi?
- Bạch đức Thế tôn, chắc chắn là không hợp lý.
- Như vậy, này hỡi các Tỳ Khưu: Tất cả các sắc, dầu ở quá khứ, hiện tại hay tương lai, ở bên trong hay ở ngoại cảnh, thô kệch hay vi tế, thấp hèn hay cao thượng, xa hay gần, phải được nhận thức theo thực tướng của nó

Cái này không phải của tôi, đây không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôị Tất cả các thọ, tưởng, hành, thức, dầu ở quá khứ, hiện tại hay tương lai, ở bên trong hay ở ngoại cảnh, thô kệch hay vi tế, thấp hèn hay cao thượng, xa hay gần, phải được nhận thức theo thực tướng của nó -
- Cái này không phải của tôi, đây không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôị Bậc Thánh đệ tử đã thông suốt pháp học thấy vậy thì nhàm chán sắc, thọ, tưởng, hành, thức, dứt bỏ, không luyến ái những gì không đáng ưa thích và do sự dứt bỏ ấy, được giải thoát. Rồi tri kiến trở nên sáng tỏ -
- "Ta đã được giải thoát".

Vị ấy thấu hiểu rằng dòng sanh tử đã chấm dứt, đời sống phạm hạnh đã được thành tựu, những điều phải làm đã được hoàn tất viên mãn, không còn trở lại trạng thái này nữa.

Đức Thế Tôn giảng giải như vậy và các Tỳ Khưu lấy làm hoan hỉ, tán dương lời dạy của Ngàị .Khi Đức Phật thuyết xong thời Pháp, tâm của năm vị tỳ khưu đều trở nên hoàn toàn trong sạch, không còn chút ô nhiễm .}}

* Lê Anh Chí *.

_____________

Tham khảo

Đại ý Kinh Kim Cang = Không trụ vào đâu cả !

Yếu chỉ Thiền Tông = Không trụ vào đâu cả !

Nguyên Lý Vượt Nhập và Phá Nhập

"Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh tức thì !

Ngũ Tổ và Luc Tổ : niệm niệm không trụ !

(Yếu chỉ thiền tông và giải quyết vấn đề vô niệm)

Đốn Ngộ cũng là tu !

Nhị Thừa trụ quán , ta không trụ

Luận ‘‘không trụ’’