Kim Cang Công Truyền và thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

Lê Anh Chí

______________________________

Dàn Bài :

I) Giáo ngoại biệt truyền

II) Kim Cang Công Truyền

Ngũ Tổ làm một cuộc đại cách mạng 

Phương Thức Kiến Tánh : Công Truyền  của Thiền Tông

So sánh với Kinh Lăng Già

Tự tu, tự chứng, tự thành

Thọ trì Kinh Kim Cang

III) Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông

IV) Ngũ Tổ : thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

Đông Sơn pháp môn

Kim Cang Công Truyền 

Hai học trò làm quốc sư

Kim Cang Công Truyền  đến vùng biên địa

Sự hoằng pháp của Huệ An

Ngưu Đầu Thiền

Tranh giành y bát

Ngưng truyền y bát

______________________________

Việc tu hành của pháp môn Kiến Tánh gồm 3 Phương Thức:

1) truyền tâm ấn tâm (giáo ngoại biệt truyền)

2) tự tu bằng Kinh Kim Cang 

3) khán công án, thoại đầu

I) Giáo ngoại biệt truyền

Phương Thức thứ nhất : từ khi Tổ Ca Diếp ngộ, khi Đức Như Lai giơ cành hoa, Thiền Tông vẫn là giáo ngoại biệt truyền :

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy : Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng tâm người (học trò)

Trò : Kiến Tánh Thành Phật

hay :

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy : Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng Chân Tâm ( của học trò)

Trò : Kiến Tánh Thành Phật

Đây là Thầy khéo dùng phương tiện để Chỉ thẳng Chân/Nhân Tâm . Sự ‘khéo dùng phương tiện’ này tùy thuộc vào thiền lý của Thầy và căn cơ của Trò. Nên gọi là ‘Giáo ngoại biệt truyền’ : truyền riêng từ thầy sang trò.

II) Kim Cang Công Truyền

Phương Thức thứ hai là Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ

Gọi là công truyền để đối với biệt truyền :

1) Ngũ Tổ đã làm một cuộc đại cách mạng : ngài dạy rằng thọ trì Kinh Kim Cang có thể thấy tánh. Nghĩa là ta có thể tự tu, tự chứng Chân Tâm bằng Kinh Kim Cang !

Như thế,  theo Ngũ Tổ, Kinh Kim Cang chứa những chuyển ngữ làm cho ta có thể thấy Tánh. Vì đây là Kinh : lời Kinh có thể hiểu và thực hành bởi tất cả mọi người, nên gọi là công truyền. Vì dùng Kinh Kim Cang nên tôi gọi là Kim Cang công truyền

2) Dĩ nhiên là Kinh Kim Cang đã được truyền dạy từ lâu trước Ngũ Tổ. Nhưng Ngũ Tổ là người đầu tiên dùng Kinh này làm Phương Thức Kiến Tánh. Ngay Phật cũng không có dạy như thế !

Một Phương Thức độc đáo !

Đây là Kim Cang Công Truyền  của Thiền Tông !

3) Còn Kinh Lăng Già ?

Tổ Đạt Ma trao Kinh Lăng Già cho Nhị Tổ. Sự kiện này nhiều người chẳng phải Thiền Tông cũng biết, ngay đến Kim Dung cũng dùng nó : trong Ỷ Thiên Đồ Long Ký, nhà văn bịa rằng Tổ Đạt Ma đã viết Cửu Dương Chân Kinh trong Kinh Lăng Già !
( Xem bài viết "Luận Kiếm"
Xem bài viết "Đạt Ma Sư Tổ"
)

Thế nhưng :
_Tổ Đạt Ma chẳng dùng Kinh Lăng Già để dạy Kiến Tánh !
Tổ Đạt Ma đã trao Kinh Lăng Già lúc ra đi, khi Nhị Tổ đã Kiến Tánh từ lâu. Kinh Lăng Già , do đó , có thể xem như là để ấn chứng hơn là phương thức Kiến Tánh.
_Chính Nhị Tổ cũng chẳng dùng Kinh Lăng Già để dạy Kiến Tánh .

Còn Kinh Kim Cang thì được dùng làm phương thức Kiến Tánh :
_Ngũ Tổ đã dùng Kinh Kim Cang làm phương thức Kiến Tánh để dạy học trò
_Ngũ Tổ đã dùng Kinh Kim Cang làm phương thức Kiến Tánh để dạy mọi người, đại chúng, thiện nam tín nữ v v
_Kinh Kim Cang là phương thức Kiến Tánh đã được kiểm chứng ngay sau đó ( Huệ Năng ngộ)
_Lục Tổ cũng quảng bá pháp này ( dĩ nhiên, vì là sở ngộ của Tổ )

Kinh Kim Cang là phương thức Kiến Tánh !
Phương Thức này là Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ!

4) Tự tu, tự chứng, tự thành

Phương thức Kim Cang Công Truyền , ngoài cuộc cách mạng ‘Công Truyền’ còn là một phương thức tự tu tự chứng.

Từ khởi thủy, tu theo Thiền Tông cần có thầy. Sự chứng ngộ của người tu tùy thuộc vào : a)thiền lý của thầy b) sự thấu hiểu căn cơ của học trò bởi người thầy c) sự áp dụng hai điều trên để thầy cho ra câu chuyển ngữ

Kim Cang Công Truyền phá vỡ quan niệm ‘cần có thầy’ . Người tu chỉ cần Kinh Kim Cang. Đại cánh mạng !

( Sau này, phương thức ‘khán công án, thoại đầu’ cũng cần có thầy :

_áp dụng qui luật, qui tắc, thanh qui của việc đả thiền thất

_người thầy ít nhất phải biết hướng dẫn người tu trong từng giai đoạn

_có thể có thiền bệnh : cần thầy để giải trừ

)

Tóm lại, chỉ có Kim Cang Công Truyền là tự tu, tự chứng, tự thành Phật Đạo !

5) Từ khi Ngũ Tổ quảng bá Kim Cang Công Truyền , người ta đua nhau thọ trì Kinh Kim Cang . Bởi thế, lúc Ngũ Tổ còn tại thế, nơi vùng biên địa Lưỡng Quảng có người đọc tụng Kinh Kim Cang ; và cư sĩ Huệ Năng ngộ !

Trong văn học sử Ta và Tàu, có nhiều người thọ trì Kinh Kim Cang. Vài ví dụ :

_ái thiếp của Tô Đông Pha là Triêu Vân

_thi hào Nguyễn Du

_nhà cách mạng Phan Bội Châu

III) Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông

Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông là thời kỳ của ba vị tổ đầu tiên : Tổ Đạt Ma, Huệ Khả và Tăng Xán.

Thiền Tông không thể hưng thịnh ngay được vì :

_việc gì cũng cần thời gian để phát triển

_những gì Tổ Đạt Ma nói rất mới với quần chúng Trung Hoa thời đó ; mặc dù lúc đó Phật Pháp rất hưng thịnh.

_duyên nghiệp : duyên nghiệp của Nhị Tổ (lang bạt giang hồ, bị tử hình) , pháp nạn thời Tam Tổ.

Thời Tứ Tổ Đạo Tín là thời kỳ chuyển tiếp : thời kỳ Thiền Tông củng cố ‘lực lượng’ để chuyển mình sang thời kỳ ngự trị Phật giáo Trung Hoa !

IV) Ngũ Tổ : Thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

Người ta thường nói : Thiền-tông đến đời Lục Tổ mới phát triển mạnh

Sự thực, thì Thiền-tông đến đời Ngũ Tổ mới phát triển mạnh và có đường lối vửng chắc đặc thù.

Ngũ Tổ chớ chẳng phải Lục Tổ . Sau đây là những bằng chứng.

1) Đông Sơn pháp môn

Thiền Tông trước kia, được gọi là Đông Sơn pháp môn. Sao lại là Đông Sơn pháp môn ? - Đông Sơn là nơi tọa lạc của Ngũ Tổ. Ngũ Tổ và Tứ Tổ đều hoằng pháp ở huyện Hoàng Mai, nơi đây có hai quả núi Tây và Đông Sơn. Chùa của Tứ Tổ ở núi Tây, Ngũ Tổ kế thừa sự nghiệp, mới đầu cũng ở chỗ này. Sau vì sự nghiệp hoằng pháp của Ngũ Tổ càng ngày càng lớn, nên phải dời ra Đông Sơn chùa mới có thể chứa nhiều tăng chúng (và cư sĩ) tụ họp.

Trong Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ cũng nói là ngài truyền bá Đông Sơn pháp môn .

2) Kim Cang Công Truyền 

Khi Kiến Tánh thì đồng chứng Phật-tâm như nhau nhưng khác nhau ở thiền lý ; mà thiền lý của Ngũ Tổ thì siêu việt vì ngài phát minh ra phương thức : luyện kinh Kim Cang để Kiến Tánh 

Xem bài viết "Nguyên Lý Phương Thức Thiền Tông"

Ngũ Tổ phát minh ra phương thức Kim Cang Công Truyền , một cuộc đại cách mạng !

Đây chính là Phật Giáo Phát Triển.

Đây chính là cái mốc đánh dấu sự Phát Triển, sự hưng thịnh của Thiền Tông !.

3) Hai học trò làm quốc sư

Ngũ Tổ có đến hai học trò làm quốc sư: Huệ An và Thần Tú !

Điều này chứng tỏ sự ngưỡng mộ của mọi người đối với Ngũ Tổ ; và do đó đối với Thiền Tông !

Hơn nữa, Huệ An còn là thiền sư đầu tiên làm quốc sư ở Trung Hoa ! ( Thần Tú không được kể là thiền sư, vì chưa Kiến Tánh )

4) Kim Cang Công Truyền đến vùng biên địa

Ngũ Tổ dạy rằng thọ trì Kinh Kim Cang có thể thấy Tánh.Khi Ngũ Tổ còn tại thế, nơi vùng biên địa Lưỡng Quảng có người đọc tụng Kinh Kim Cang ; và cư sĩ Huệ Năng ngộ ! Xin nhớ rằng thời nhà Đường, vùng đất Lĩnh Nam, gồm Lưỡng Quảng và nước ta ( tức là đất Nam Việt của Triệu Vũ Vương) bị xem là biên địa, man di và người Lĩnh Nam bị xem là man di mọi rợ.

Sự kiện này cho thấy ảnh hưởng lớn lao của Ngũ Tổ, khi Ngũ Tổ còn tại thế. Dấu hiệu của sự hưng thịnh của Thiền Tông

5) Sự hoằng pháp của Huệ An

Huệ An là đại sư huynh của Huệ Năng và Thần Tú .

Huệ An là bậc đạo cao đức trọng, đã Kiến Tánh.

Tại sao Huệ An không được truyền ngôi Tổ ? Một lý do chính yếu là ngài đã quá già ! ngài hơn thầy ( Ngũ Tổ ) đến hai chục tuổi ! [ Huệ An là một du tăng, một hôm yết kiến Ngũ Tổ được chỉ điểm nên Kiến Tánh ; do đó tôn Tổ làm thầy]

Vì Huệ An hơn thầy ( Ngũ Tổ ) đến hai chục tuổi  , nên sự nghiệp hoằng pháp của ngài rất lớn và lâu ( ngài thọ đến 128 tuổi) . Khi Ngũ Tổ còn tại thế, thì Huệ An vẫn đang hoằng pháp ; sự phát triển của Thiền tông cũng một phần nhờ vào vị này.

Đệ tử của An Quốc Sư có nhìều người nổi tiếng như Phá Táo Đọa, Nguyên Khuê.

6) Ngưu Đầu Thiền

Ngũ Tổ có người sư đệ tên là Thiền sư Pháp Dung, người sáng lập thiền phái Ngưu Đầu. Vị TS này lớn hơn Ngũ Tổ mấy tuổi, nhưng tôi gọi là sư đệ của Tổ, vì ‘nhập môn’ sau Ngũ Tổ đến hơn 20 năm.

Ngưu Đầu Thiền là một chi nhánh của Thiền Tông , khá hưng thịnh, có một vì vương là cư sĩ đệ tử ( Bác Lăng Vương) và truyền được sáu đời.

Do đó, Ngưu Đầu Thiền cũng góp phần vào sự phát triển Thiền Tông .

7) Tranh giành y bát

Khi đại chúng biết Lục Tổ được truyền y bát, thì có mấy trăm người đuổi theo để đoạt lại .

Tại sao bọn kia lại rượt Lục Tổ ?

_một số người muốn tôn Thần Tú làm Tổ, bất chấp lệnh Ngũ Tổ.

_Lục Tổ là người Lĩnh Nam ( tức là Lưỡng Quảng và nước ta) , bị người Tàu coi là mọi rợ , họ không thể chấp nhận người mọi làm Tổ !

_Lục Tổ  lại mù chữ

Cần nhớ là họ có ý định giết Lục Tổ ; đây là lý luận xưa nay của Tàu : ngôi Tổ như ngôi vua, muốn cướp ngôi vua, thì phải giết vua !

Mấy mươi năm sau , họ vẫn không từ bỏ ý định này và sai mướn Hạnh Xương đi hành thích Lục Tổ.

Dĩ nhiên, sự tranh giành y bát chỉ giới hạn cho một số người có thành kiến xấu xa, ganh tị, ghét ghen. Còn Ngũ Tổ có Thập Đại Đệ Tử , thì những vị này , dĩ nhiên không tranh giành y bát . Bọn người rượt theo Lục Tổ không do Thần Tú sai đi.

Sự tranh giành y bát này, lúc Ngũ Tổ còn tại thế, cho thấy rằng Thiền Tông đang hưng thịnh. Bởi vì nếu Thiền Tông không hưng thịnh thì thiên hạ đâu thèm để ý gì đến ngôi Tổ. Vì Thiền Tông đang hưng thịnh, nên bọn người tầm thường đó mới coi ngôi Tổ như ngôi vua !

8) Ngưng truyền y bát

Ngũ Tổ khi truyền y bát , có dạy Lục Tổ sau đó phải ngưng truyền y bát .

Ngũ Tổ có giảng tại sao : y bát là vật làm tin , nay tông môn của Tổ thiên hạ đều biết rõ, nên không cần truyền y bát nữa !

Ta có thể diễn nghĩa :

Tông môn của Tổ thiên hạ đều biết rõ = Thiền Tông đang hưng thịnh

Vậy,

Ngưng truyền y bát = dấu hiệu Thiền Tông đang hưng thịnh

( Tại sao Ngũ Tổ không ngưng truyền y bát , mà lại dạy Lục Tổ sau đó phải ngưng truyền y bát ?

_Vì Ngũ Tổ muốn truyền y bát cho Lục Tổ , nếu Lục Tổ  chẳng được Y Bát thì chẳng thể dạy đạo : không ai theo học người man di mà lại mù chữ !

)

--------------------

Thời Ngũ Tổ là bắt đầu thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông . Thời kỳ này kéo dài qua các thời đại Đường , Tống , Nguyên ( ở nước ta, Đường, Lý , Trần)

Đến đời Minh , ta thấy sự phát triển của Tịnh Độ và sự suy sụp của Thiền Tông.

Trong vòng 150 năm nay, Phật Giáo bị ngoại đạo lấn át và Thiền Tông thoái hóa, ở cả nước Ta và Tàu.

*

* Lê Anh Chí *.

______________

Kinh sách tham khảo

Kinh :

Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

Kinh Kim Cang, dịch giả Đoàn Trung Còn

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Thiện Hoa

Kinh Lăng Nghiêm, dịch giả Trí Độ và Tuệ Quang

Kinh THỦ LĂNG NGHIÊM TÔNG THÔNG, dịch giả Nhẫn Tế

Kinh Trường A Hàm, dịch giả Thích Thiện Siêu

Kinh Vô Ngã Tướng,  dịch giả Phạm Kim Khánh

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

Chứng Đạo Ca, Huyền Giác,  dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

Bá Trượng Ngữ Lục, dịch giả Thích Duy Lực

Truyền Tâm Pháp Yếu, Hoàng Bá, dịch giả Thích Duy Lực

Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

Lâm Tế Ngữ Lục

Thiền Đốn Ngộ, nhiều tác giả : Huyền Giác, Huệ Hải, Thạch Thành Kim, Oánh Sơn, Hư Vân; dịch giả Thích Thanh Từ

Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

Tứ Diệu Đế, Thích Thiện Hoa

Thiền Sư Việt Nam, Thích Thanh Từ

Tổ Thiền Tông, Thích Thanh Từ

*

*

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com

-------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c L ụ c * Đoản Luận * Thơ *

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam * Nối kết Văn Học *

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Bài Xưa * Bài mới Kiến Tánh * Bài mới Trang LêAnhChí *

--------------------------------------------------------------------------