Kim Cang Công Truyền và thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

                        Lê Anh Chí

 

______________________________

Dàn Bài :

I) Giáo ngoại biệt truyền

II) Kim Cang Công Truyền

        Ngũ Tổ làm một cuộc đại cách mạng 

        Phương Thức Kiến Tánh : Công Truyền  của Thiền Tông

        So sánh với Kinh Lăng Già

        Tự tu, tự chứng, tự thành

        Thọ tŕ Kinh Kim Cang

III) Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông

IV) Ngũ Tổ : thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

        Đông Sơn pháp môn

        Kim Cang Công Truyền 

        Hai học tṛ làm quốc sư

        Kim Cang Công Truyền  đến  vùng biên địa

        Sự hoằng pháp của Huệ An

        Ngưu Đầu Thiền

        Tranh giành y bát

        Ngưng truyền y bát

______________________________

 

 

Việc tu hành của pháp môn Kiến Tánh gồm 3 Phương Thức:

        1) truyền tâm ấn tâm (giáo ngoại biệt truyền)

        2) tự tu bằng Kinh Kim Cang 

        3) khán công án, thoại đầu

 

I) Giáo ngoại biệt truyền

 

Phương Thức thứ nhất : từ khi Tổ Ca Diếp ngộ, khi Đức Như Lai giơ cành hoa, Thiền Tông vẫn là giáo ngoại biệt truyền :

        Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

        Thầy : Chẳng lập văn tự

        Thầy : Chỉ thẳng tâm người (học tṛ)

        Tṛ : Kiến Tánh Thành Phật

hay :

        Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

        Thầy : Chẳng lập văn tự

        Thầy : Chỉ thẳng Chân Tâm  ( của học tṛ)

        Tṛ : Kiến Tánh Thành Phật

 

Đây là Thầy khéo dùng phương tiện để Chỉ thẳng Chân/Nhân Tâm . Sự ‘khéo dùng phương tiện’ này tùy thuộc vào thiền lư của Thầy và căn cơ của Tṛ. Nên gọi là ‘Giáo ngoại biệt truyền’ : truyền riêng từ thầy sang tṛ.

 

 

II)  Kim Cang Công Truyền

 

Phương Thức thứ hai là Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ

Gọi là công truyền để đối với biệt truyền :

 

1) Ngũ Tổ đă làm một cuộc đại cách mạng : ngài dạy rằng thọ tŕ Kinh Kim Cang có thể thấy tánh. Nghĩa là ta có thể tự tu, tự chứng Chân Tâm bằng Kinh Kim Cang !

Như thế,  theo Ngũ Tổ, Kinh Kim Cang chứa những chuyển ngữ  làm cho ta có thể thấy Tánh. V́ đây là Kinh : lời Kinh có thể hiểu và thực hành bởi tất cả mọi người, nên gọi là công truyền. V́ dùng Kinh Kim Cang nên tôi gọi là Kim Cang công truyền

 

2) Dĩ nhiên là Kinh Kim Cang đă được truyền dạy từ lâu trước Ngũ Tổ. Nhưng Ngũ Tổ là người đầu tiên dùng Kinh này làm Phương Thức Kiến Tánh. Ngay Phật cũng không có dạy như thế !

Một Phương Thức độc đáo !

Đây là Kim Cang Công Truyền  của Thiền Tông !

 

3) C̣n Kinh Lăng Già ?

Tổ Đạt Ma trao Kinh Lăng Già cho Nhị Tổ. Sự kiện này nhiều người chẳng phải Thiền Tông cũng biết, ngay đến Kim Dung cũng dùng nó : trong Ỷ Thiên Đồ Long Kư, nhà văn bịa rằng Tổ Đạt Ma đă viết Cửu Dương Chân Kinh trong Kinh Lăng Già !
( Xem bài viết "Luận Kiếm"
Xem bài viết "Đạt Ma Sư Tổ"
)

Thế nhưng :
_Tổ Đạt Ma chẳng dùng Kinh Lăng Già để dạy Kiến Tánh !
Tổ Đạt Ma đă trao Kinh Lăng Già lúc ra đi, khi Nhị Tổ đă Kiến Tánh từ lâu. Kinh Lăng Già , do đó , có thể xem như là để ấn chứng hơn là phương thức Kiến Tánh.
_Chính Nhị Tổ cũng chẳng dùng Kinh Lăng Già để dạy Kiến Tánh .

C̣n Kinh Kim Cang th́ được dùng làm phương thức Kiến Tánh :
_Ngũ Tổ đă dùng Kinh Kim Cang làm phương thức Kiến Tánh để dạy học tṛ
_Ngũ Tổ đă dùng Kinh Kim Cang làm phương thức Kiến Tánh để dạy mọi người, đại chúng, thiện nam tín nữ v v
_Kinh Kim Cang là phương thức Kiến Tánh đă được kiểm chứng ngay sau đó ( Huệ Năng ngộ)
_Lục Tổ cũng quảng bá pháp này ( dĩ nhiên, v́ là sở ngộ của Tổ )

Kinh Kim Cang là phương thức Kiến Tánh !
Phương Thức này là Kim Cang Công Truyền ; mà Tổ Sư là Ngũ Tổ!

 

4) Tự tu, tự chứng, tự thành

Phương thức Kim Cang Công Truyền , ngoài cuộc cách mạng ‘Công Truyền’ c̣n là một phương thức tự tu tự chứng.

Từ khởi thủy, tu theo Thiền Tông cần có thầy. Sự chứng ngộ của người tu tùy thuộc vào : a)thiền lư của thầy b) sự thấu hiểu căn cơ của học tṛ bởi người thầy  c) sự áp dụng hai điều trên để thầy cho ra câu chuyển ngữ

Kim Cang Công Truyền phá vỡ quan niệm ‘cần có thầy’ . Người tu chỉ cần Kinh Kim Cang. Đại cánh mạng !

( Sau này, phương thức ‘khán công án, thoại đầu’ cũng cần có thầy :

_áp dụng qui luật, qui tắc, thanh qui của việc đả thiền thất

_người thầy ít nhất phải biết hướng dẫn người tu trong từng giai đoạn

_có thể có thiền bệnh : cần thầy để giải trừ

)

Tóm lại, chỉ có Kim Cang Công Truyền  là tự tu, tự chứng, tự thành Phật Đạo !

 

5) Từ khi Ngũ Tổ quảng bá Kim Cang Công Truyền , người ta đua nhau thọ tŕ Kinh Kim Cang . Bởi thế, lúc Ngũ Tổ c̣n tại thế, nơi vùng biên địa Lưỡng Quảng có người đọc tụng Kinh Kim Cang ; và cư sĩ Huệ Năng ngộ !

Trong văn học sử Ta và Tàu, có nhiều người thọ tŕ Kinh Kim Cang. Vài ví dụ :

_ái thiếp của Tô Đông Pha là Triêu Vân

_thi hào Nguyễn Du

_nhà cách mạng Phan Bội Châu

 

 

III) Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông

 

Thời kỳ phôi thai của Thiền Tông là thời kỳ của ba vị tổ đầu tiên : Tổ Đạt Ma, Huệ Khả và Tăng Xán.

Thiền Tông không thể hưng thịnh ngay được v́ :

_việc ǵ cũng cần thời gian để phát triển

_những ǵ Tổ Đạt Ma nói rất mới với quần chúng Trung Hoa thời đó ; mặc dù lúc đó Phật Pháp rất hưng thịnh.

_duyên nghiệp : duyên nghiệp của Nhị Tổ (lang bạt giang hồ, bị tử h́nh) , pháp nạn thời Tam Tổ.

 

Thời Tứ Tổ Đạo Tín là thời kỳ chuyển tiếp : thời kỳ Thiền Tông củng cố ‘lực lượng’ để chuyển ḿnh sang thời kỳ ngự trị Phật giáo Trung Hoa !

 

 

IV) Ngũ Tổ : Thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông

 

Người ta thường nói : Thiền-tông đến đời Lục Tổ mới phát triển mạnh

Sự thực, th́ Thiền-tông đến đời Ngũ Tổ mới phát triển mạnh và có đường lối vửng chắc đặc thù.

Ngũ Tổ chớ chẳng phải Lục Tổ . Sau đây là những bằng chứng.

 

1) Đông Sơn pháp môn

Thiền Tông trước kia, được gọi là Đông Sơn pháp môn. Sao lại là Đông Sơn pháp môn ? - Đông Sơn là nơi tọa lạc của Ngũ Tổ. Ngũ Tổ và Tứ Tổ đều hoằng pháp ở huyện Hoàng Mai, nơi đây có hai quả núi Tây và Đông Sơn. Chùa của Tứ Tổ ở núi Tây, Ngũ Tổ kế thừa sự nghiệp, mới đầu cũng ở chỗ này. Sau v́ sự nghiệp hoằng pháp của Ngũ Tổ càng ngày càng lớn, nên phải dời ra Đông Sơn chùa mới có thể chứa nhiều tăng chúng (và cư sĩ) tụ họp.

Trong Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ cũng nói là ngài truyền bá Đông Sơn pháp môn .

 

2) Kim Cang Công Truyền 

Khi Kiến Tánh th́ đồng chứng Phật-tâm như nhau nhưng khác nhau ở thiền lư ; mà thiền lư của Ngũ Tổ th́ siêu việt v́ ngài phát minh ra phương thức : luyện kinh Kim Cang để Kiến Tánh 

Xem bài viết "Nguyên Lư Phương Thức Thiền Tông"

 

Ngũ Tổ phát minh ra phương thức Kim Cang Công Truyền , một cuộc đại cách mạng !

Đây chính là Phật Giáo Phát Triển.

Đây chính là cái mốc đánh dấu sự Phát Triển, sự hưng thịnh của Thiền Tông !.

 

3) Hai học tṛ làm quốc sư

Ngũ Tổ có đến hai học tṛ làm quốc sư: Huệ An và Thần Tú !

Điều này chứng tỏ sự ngưỡng mộ của mọi người đối với Ngũ Tổ ; và do đó đối với Thiền Tông !

Hơn nữa, Huệ An c̣n là thiền sư đầu tiên làm quốc sư ở Trung Hoa ! ( Thần Tú không được kể là thiền sư, v́ chưa Kiến Tánh )

 

4) Kim Cang Công Truyền  đến  vùng biên địa

Ngũ Tổ  dạy rằng thọ tŕ Kinh Kim Cang có thể thấy Tánh.Khi Ngũ Tổ c̣n tại thế, nơi vùng biên địa Lưỡng Quảng có người đọc tụng Kinh Kim Cang ; và cư sĩ Huệ Năng ngộ ! Xin nhớ rằng thời nhà Đường, vùng đất Lĩnh Nam, gồm Lưỡng Quảng và nước ta ( tức là đất Nam Việt của Triệu Vũ Vương) bị xem là biên địa, man di và người Lĩnh Nam bị xem là man di mọi rợ.

 

Sự kiện này cho thấy ảnh hưởng lớn lao của Ngũ Tổ, khi Ngũ Tổ c̣n tại thế. Dấu hiệu của sự hưng thịnh của Thiền Tông

 

 

5) Sự hoằng pháp của Huệ An

Huệ An là đại sư huynh của Huệ Năng và Thần Tú .

Huệ An là bậc đạo cao đức trọng, đă Kiến Tánh.

Tại sao Huệ An không được truyền ngôi Tổ ? Một lư do chính yếu là ngài đă quá già ! ngài hơn thầy ( Ngũ Tổ ) đến hai chục tuổi ! [ Huệ An là một du tăng, một hôm yết kiến Ngũ Tổ được chỉ điểm nên Kiến Tánh ; do đó tôn Tổ làm thầy]

V́ Huệ An hơn thầy ( Ngũ Tổ ) đến hai chục tuổi  , nên sự nghiệp hoằng pháp của ngài rất lớn và lâu ( ngài thọ đến 128 tuổi) . Khi Ngũ Tổ c̣n tại thế, th́ Huệ An vẫn đang hoằng pháp ; sự phát triển của Thiền tông cũng một phần nhờ vào vị này.

Đệ tử của An Quốc Sư có nh́ều người nổi tiếng như Phá Táo Đọa, Nguyên Khuê.

 

6) Ngưu Đầu Thiền

 

Ngũ Tổ  có người sư đệ tên là Thiền sư Pháp Dung, người sáng lập thiền phái Ngưu Đầu. Vị TS này lớn hơn  Ngũ Tổ mấy tuổi, nhưng tôi gọi là sư đệ của Tổ, v́ ‘nhập môn’ sau Ngũ Tổ đến hơn 20 năm.

Ngưu Đầu Thiền là một chi nhánh của Thiền Tông , khá hưng thịnh, có một v́ vương là cư sĩ đệ tử ( Bác Lăng Vương) và truyền được sáu đời.

Do đó, Ngưu Đầu Thiền cũng góp phần vào sự phát triển Thiền Tông .

 

7) Tranh giành y bát

Khi đại chúng biết Lục Tổ được truyền y bát, th́ có mấy trăm người đuổi theo để đoạt lại .

Tại sao bọn kia lại rượt Lục Tổ ?

_một số người muốn tôn Thần Tú làm Tổ, bất chấp lệnh Ngũ Tổ.

_Lục Tổ là người Lĩnh Nam ( tức là Lưỡng Quảng và nước ta) , bị người Tàu coi là mọi rợ , họ không thể chấp nhận người mọi làm Tổ !

_Lục Tổ  lại mù chữ

Cần nhớ là họ có ư định giết Lục Tổ ; đây là lư luận xưa nay của Tàu : ngôi Tổ như ngôi vua, muốn cướp ngôi vua, th́ phải giết vua !

Mấy mươi năm sau , họ vẫn không từ bỏ ư định này và sai mướn Hạnh Xương đi hành thích Lục Tổ.

 

Dĩ nhiên, sự tranh giành y bát chỉ giới hạn cho một số người có thành kiến xấu xa, ganh tị, ghét ghen. C̣n Ngũ Tổ có Thập Đại Đệ Tử , th́ những vị này , dĩ nhiên không tranh giành y bát . Bọn người rượt theo Lục Tổ không do Thần Tú sai đi.

 

Sự tranh giành y bát này, lúc Ngũ Tổ c̣n tại thế, cho thấy rằng Thiền Tông đang hưng thịnh. Bởi v́ nếu Thiền Tông không hưng thịnh th́ thiên hạ đâu thèm để ư ǵ đến ngôi Tổ. V́ Thiền Tông đang hưng thịnh, nên bọn người tầm thường đó mới coi ngôi Tổ như ngôi vua !

 

8) Ngưng truyền y bát

Ngũ Tổ khi truyền y bát , có dạy Lục Tổ sau đó phải ngưng truyền y bát .

Ngũ Tổ có giảng tại sao : y bát là vật làm tin , nay tông môn của Tổ thiên hạ đều biết rơ, nên không cần truyền y bát nữa !

Ta có thể diễn nghĩa :

Tông môn của Tổ thiên hạ đều biết rơ = Thiền Tông đang hưng thịnh

Vậy,

Ngưng truyền y bát = dấu hiệu Thiền Tông đang hưng thịnh

 

( Tại sao Ngũ Tổ không ngưng truyền y bát , mà lại dạy Lục Tổ sau đó phải ngưng truyền y bát ?

_V́ Ngũ Tổ muốn truyền y bát cho Lục Tổ , nếu Lục Tổ  chẳng được Y Bát th́ chẳng thể dạy đạo : không ai theo học người man di mà lại mù chữ !

)

 

--------------------

 

Thời Ngũ Tổ là bắt đầu thời kỳ hưng thịnh của Thiền Tông . Thời kỳ này kéo dài qua các thời đại Đường , Tống , Nguyên  ( ở nước ta, Đường, Lư , Trần)

Đến đời Minh , ta thấy sự phát triển của Tịnh Độ và sự suy sụp của Thiền Tông.

Trong ṿng 150 năm nay, Phật Giáo bị ngoại đạo lấn át và Thiền Tông thoái hóa, ở cả nước Ta và Tàu.

 

*

* Lê Anh Chí *.

______________

 

Kinh sách tham khảo

Kinh :

        Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

        Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

        Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

        Kinh Kim Cang, dịch giả Đoàn Trung C̣n

        Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Duy Lực

        Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Thiện Hoa

        Kinh Lăng Nghiêm,  dịch giả   Trí Độ và Tuệ Quang

        Kinh THỦ LĂNG NGHIÊM TÔNG THÔNG, dịch giả  Nhẫn Tế

        Kinh Trường A Hàm,  dịch giả   Thích Thiện Siêu

        Kinh Vô Ngă Tướng,  dịch giả Phạm Kim Khánh

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

        Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

        Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Duy Lực

        Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

        Chứng Đạo Ca, Huyền Giác,  dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

        Bá Trượng Ngữ Lục, dịch giả Thích Duy Lực

        Truyền Tâm Pháp Yếu, Hoàng Bá, dịch giả Thích Duy Lực

        Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu tŕ của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

        Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

        Lâm Tế Ngữ Lục

        Thiền Đốn Ngộ, nhiều tác giả : Huyền Giác, Huệ Hải, Thạch Thành Kim, Oánh Sơn,  Hư Vân; dịch giả Thích Thanh Từ

        Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

        Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

        Tứ Diệu Đế, Thích Thiện Hoa

        Thiền Sư Việt Nam, Thích Thanh Từ

        Tổ Thiền Tông, Thích Thanh Từ

*

*

Trang Nhà Kiến Tánh    www.kientanh.com

-------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c  L ụ c  * Đoản Luận * Thơ *

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư  * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam * Nối kết Văn Học *

-------------------------------------------------------------------------------------------

* Bài Xưa * Bài mới Kiến Tánh * Bài mới Trang LêAnhChí *

 --------------------------------------------------------------------------