Người còn tu mãi, hỡi người tu !

Lê Anh Chí

Dàn Bài :

I ) Học Nhân dốc một lòng cầu học

II ) Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ

III ) Khổng Tử : "Chẳng thể ngơi nghỉ !"

IV ) Khô Đầu A La Hán

V ) A La Hán Đại Đệ Tử của Phật

VI ) Kiến Tánh Thành Phật, Bản Thể của Tâm

VII) Kiến Tánh Thành Phật, 16 năm sau

VIII ) Tu tự nhiên như hơi thở ra vào

IX ) Tu thanh nhàn như ngày tháng tiêu dao

I ) Học Nhân dốc một lòng cầu học

Có nhiều Học Nhân suốt đời dốc một lòng cầu học.

Học hoài học mãi, đến khi thành thì sao ? - Vẫn học tiếp !

Những người mê đọc sách, những con mọt sách, thì đương nhiên là học giả ; học giả thành danh rồi vẫn đọc sách hoài !

Kiếm sĩ thành danh cũng thế : là chân chính kiếm khách thì vẫn học kiếm hoài ( như nhân vật Độc Cô Cầu Bại của Kim Dung)

Nhà khoa học gia lỗi lạc, nhà toán học đại tài, người thi sĩ lừng danh vẫn tiếp tục sự học , sự nghiệp của mình.

Người tu cũng thế : muốn đắc đạo thì phải có Tâm Thành với viẹc tu hành. Khi đắc đạo rồi, do cái Tâm Thành, cái chân tình đó mà tiếp tục tu hoài !

II ) Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ

Trên, nói đến chân tình, Tâm Thành với viẹc tu hành ; ở đây là nói đến nghiệp :

Con tằm đến thác vẫn còn vương tơ !

Cái thói quen, chân tình, Tâm Thành với viẹc tu hành làm viẹc tu hành trở thành một "nghề nghiệp ", một "nghiệp " !

Lấy thí dụ cuộc đời : nhà khoa học gia lỗi lạc, nhà toán học đại tài, nhà thi bá , sau khi thành danh vẫn tiếp tục sự học , sự nghiệp của mình. Nghiệp  như vậy,

thói quen như vậy !

Tu hành cũng thế !

III ) Khổng Tử : "Chẳng thể ngơi nghỉ !"

Trong Gia Ngữ, có chép truyện thầy Tử Cống, học trò Khổng Tử, hỏi ngài cách về ngơi nghỉ , tìm dịp ngơi nghỉ . với mỗi "kế sách" mà Tử Cống đưa ra, Khổng Tử đều nói : "Chẳng thể ngơi nghỉ !" (và có giải thích tại sao). cuối cùng Khổng Tử dạy rằng : khi nào thấy "cái mồ đắp chắc chắn", thấy người đến phúng điếu mình, đó là lúc có thể ngơi nghỉ !

Khổng là đạo nhập thế, nên việc hành đạo chấm dứt ở cái chết ; còn Phật Giáo thì sau cái chết còn tiếp . . .

IV ) Khô Đầu A La Hán

Người mới đắc A La Hán gọi là Khô Đầu A La Hán.

Khô Đầu A La Hán cần phải tu cái pháp đã đắc nhiều năm, mới thật sự là A La Hán.

V ) A La Hán Đại Đệ Tử của Phật

Những vị A La Hán đệ tử Phật cũng tu mãi tu hoài.

Như ngài Mục Kiền Liên : ngài chứng đắc A La Hán sau 7 ngày tu hành ! Từ đó đến ngày viên tịch, khoảng 40 năm, ngài làm gì ? Tu tiếp ! Trừ thời gian bỏ ra để hướng dẫn một số sư đệ, ngài nghe Phật giảng kinh và tu hành !

Ngài Xá lợi Phất chứng đắc A La Hán sau 14 ngày tu hành ! Từ đó đến ngày viên tịch, 40 năm, ngài làm gì ? Tu tiếp ! Trừ thời gian bỏ ra để hướng dẫn một số sư đệ, thuyết pháp, ngài nghe Phật giảng kinh và tu hành !

Ngài A Nậu Lâu Đà là trường hợp rõ ràng hơn hết : vì ngài có nói đến sự tu hành sau khi đắc A La Hán. Tôn giả đắc A La Hán nhờ Tứ Niệm Xứ, một thời gian sau đó, A Nậu Lâu Đà nói với sư huynh Xá lợi Phất rằng ngài vẫn trú tâm trong Tứ Niệm Xứ . Một lần khác , Tôn giả trình bày cùng sư huynh Xá lợi Phất và Mục Kiền Liên  sự tu hành khác biệt trước và sau khi đắc A La Hán .

VI ) Kiến Tánh Thành Phật, Bản Thể của Tâm

Kiến Tánh Thành Phật, Bản Thể của Tâm

Kiến Tánh là chứng ngộ Phật Tánh,

là chứng ngộ Đại Niết Bàn,

là chứng ngộ Thường, Lạc, Ngã, Tịnh,

là chứng ngộ Bản Thể của Tâm

Những "đặc tính" của Phật có thể tóm tắt lại làm 2 phần : "thể" và "dụng". Thể là Phật Tánh, là bản thể của tâm. Dụng, còn gọi là đại cơ đại dụng, là thần thông diệu dụng, ra vào ba cõi, tỉ triệu chánh định, quán chiếu dược tâm chúng sinh trong vũ trụ, sáng suốt hoàn toàn. . .

Khi Phật Kiến Tánh Thành Phật, Phật có đầy đủ "thể" và "dụng".

Kiến Tánh là chứng ngộ Bản Thể của Tâm, và đại đa số người kiến tánh chưa có đại cơ đại dụng của Phật.

Những thiền sinh đã Kiến Tánh, hầu hết không chịu ngừng ở bản thể của tâm và tu tiếp .

VII) Kiến Tánh Thành Phật, 16 năm sau

Thời kỳ tu hành ngay sau khi Kiến Tánh gọi là thời kỳ bảo nhậm :

Tu sao để đi đứng nằm ngồi đều thấy tánh.

Thời kỳ này tối thiểu là 16 năm. Tại sao ? Vì Lục Tổ, sau khi Kiến Tánh, ẩn dật 16 năm. . .

Ngũ Tổ khi truyền y bát cho Lục Tổ, có dặn rằng : "cần phải hộ niệm". Hộ niệm đây là nói việc bảo nhậm. 

Chỉ có việc này là nên làm, cần làm.

Một khi đi đứng nằm ngồi đều thấy tánh, đều thấy Niết Bàn, thì đối với quan niệm tu hành của nhà Phật, như vậy quả là thành Phật Đạo. Còn thần thông biến hóa, đối với nhà Phật, chẳng phải là chánh pháp. Ngay cả những chánh định (chánh định theo nghĩa Nhị Thừa) cũng chẳng quan trọng, vì lúc nào cũng thấy tánh : còn muốn gì hơn ?

(lúc nào cũng thấy tánh  là chánh định, thường định theo nghĩa Thiền Tông)

Sự tu hành này khác với sự tu hành của A La Hán. Căn bản của A La Hán là tu lại pháp môn đã đắc : như đắc A La Hán nhờ Diệt thọ tưởng định (DTTD) thì thỉnh thoảng nhập DTTD 7 ngày 7 đêm. Căn bản của người_đã_Kiến_Tánh là dùng cái Kiến_Tánh của mình để có thể Kiến_Tánh trong mọi trường hợp.

Sự tu hành khác nhau ở căn bản . Nhưng nếu người_đã_Kiến_Tánh tu tập thêm những pháp môn khác , thì sự tu hành giống với A La Hán.

VIII ) Tu tự nhiên như hơi thở ra vào

Người_đã_Kiến_Tánh và A La Hán đều tiếp tục tu :

Người còn tu mãi, hỡi người tu !

Như vậy, thì "khổ" quá chăng ?

Không phải thế ! Đắc đạo rồi, tu hành là một sự tự nhiên :

Tu tự nhiên như hơi thở ra vào

Tu tự nhiên như ăn như uống

Như Ngài A Nậu Lâu Đà đắc A La Hán nhờ Tứ Niệm Xứ, sau đó sự tu hành không phải là cố gắng thực hành Tứ Niệm Xứ mà là sống bằng Tứ Niệm Xứ !

Như Tông Sư Thiết Nham, thầy của ngài Nguyệt Khê, nói : "Tùy duyên qua ngày !"

IX ) Tu thanh nhàn như ngày tháng tiêu dao

Tà tà đi tới đi lui mà đều thấy tánh , thì :

Tu thanh nhàn như ngày tháng tiêu dao

Tu như chẳng tu

Tu là hoan lạc

--- ---- ----- ----

Cũng như nhà khoa học gia lỗi lạc, nhà toán học đại tài, nhà thi bá , sau khi thành danh vẫn tiếp tục sự học , sự nghiệp của mình ; người tu sẽ tu mãi, tu hoài hủy, đắc đạo rồi còn tu nữa.

Nhưng tu sau khi đắc đạo :

Tu như chẳng tu

Tu là hoan lạc

Tu là một niềm vui lớn !

Tu thanh nhàn như ngày tháng tiêu dao ; đói ăn, mệt nghỉ. Như thế, có phải là tu ?

* Lê Anh Chí *.

----------------------

Kinh sách tham khảo

Kinh :

Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

Kinh Kim Cang

Kinh Lăng Nghiêm, dịch giả Trí Độ và Tuệ Quang

Kinh Trường A Hàm, dịch giả Thích Thiện Siêu

Kinh Vô Ngã Tướng,  dịch giả Phạm Kim Khánh

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

Chứng Đạo Ca, Huyền Giác,  dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

Lâm Tế Ngữ Lục

Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

Nam Hoa Kinh, Trang Tử, dịch giả Ngô Tất Tố

Nam Hoa Kinh, Trang Tử, dịch giả Nguyễn Hiến Lê

Tứ Diệu Đế, Thích Thiện Hoa

Mặc Tử, Nguyễn Hiến Lê

Cuộc đời Thánh Tăng Đại Ca Diếp, Nguyễn Điều,

Lịch Sử ngài A Nậu Lâu Đà, Nguyễn Điều,

Cuộc đời Tôn Giả Mục Kiền Liên, Nguyễn Điều,

Cuộc đời Tôn Giả Xá Lợi Phất, Nguyễn Điều,

Đường Mây Trên Đất Hoa, Thích Hằng Đạt và Nguyên Phong

Phật Giáo Khái Luận, Thích Chơn Thiện,

Tổ Thiền Tông, Thích Thanh Từ

Thiền Đạo Tu Tập, Trương Trừng Cơ, dịch giả Như Hạnh

Cổ Học Tinh Hoa, Nguyễn văn Ngọc và Trần Lê Nhân

--------------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c L ụ c * Đoản Luận * Thơ *

------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Bài mới * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam *

------------------------------------------------------------------------------

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com