Đại Cương về Phương Thức Thiền Tông

Lê Anh Chí

______________________________

Dàn Bài :

1) truyền tâm ấn tâm

2) tự tu bằng Kinh Kim Cang

3) khán công án, thoại đầu

4) Chẳng phải Thiền Tông

5) Phải Tu và Chuyển Tâm

6) Cửa Không Cửa

7) Cửa vô vi thực tướng

8) Được ăn cả, ngã về không !?!?

______________________________

Việc tu hành của pháp môn Kiến Tánh gồm 3 Phương Thức:

1) truyền tâm ấn tâm

2) tự tu bằng Kinh Kim Cang

3) khán công án, thoại đầu

Trước khi đọc bài viết này, mời quí đạo hữu đọc Kiến Tánh Thành Phật (KTTP) của Trang Nhà. Bài KTTP định nghĩa Kiến Tánh ,xác định nguyên thủy lập tông của Thiền Tông, nói tại sao Kiến Tánh là Thành Phật, vv . . .

1) Truyền tâm ấn tâm

Từ Tổ Ca Diếp đến Ngũ Tổ, các Tổ truyền tâm ấn tâm từ đời này qua đời kia, để duy trì huệ mạng của Như Lai. Đạt Ma Sư Tổ trong bài kệ nổi tiếng của ngài, đã nói Phương Thức này :

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự

Chỉ thẳng tâm người

Kiến Tánh Thành Phật

hay :

Ngoài giáo truyền riêng

Chẳng lập văn tự

Chỉ thẳng chân-tâm

Kiến Tánh Thành Phật

Truyền tâm là nói việc tả trong câu 3 của bài kệ :

Chỉ thẳng tâm người

Tức là : Thầy chỉ thẳng Tâm của Trò để cho Trò được Kiến Tánh !

Còn ấn tâm là Thầy ấn chứng rằng Trò đã Kiến Tánh !

Mục đích người tu theo Thiền Tông là được truyền tâm, được ấn tâm. Ta có thể diễn lại bài kệ của Đạt Ma Sư Tổ như sau :

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy : Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng tâm người

Trò : Kiến Tánh Thành Phật

hay :

Thầy : Ngoài giáo truyền riêng

Thầy :Chẳng lập văn tự

Thầy : Chỉ thẳng chân-tâm (của Trò)

Trò :Kiến Tánh Thành Phật

( Đạt Ma Sư Tổ )

Cũng hàm chứa điều này : thiền sinh cần có thầy, có thầy để được chỉ thẳng chân tâm.

2) Tự tu bằng Kinh Kim Cang

Đến thời Ngũ Tổ, ngài Ngũ Tổ làm một cuộc đại cách mạng : ngài dạy rằng thọ trì Kinh Kim Cang có thể thấy tánh. Nghĩa là ta có thể tự tu, tự chứng Chân Tâm bằng Kinh Kim Cang !

3) Khán công án, thoại đầu

Đến đời nhà Tống, xuất hiện công án, thoại đầu : khởi nghi tình, kết nghi tình thành một khối, duy trì nghi tình, đến khi nghi tình bỗng tan vỡ thì Kiến Tánh. Tại sao tham công án, thoại đầu lại có thể Kiến Tánh ? Thiền sư Nguyệt Khê giải thích khá rõ điều này trong " Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông".

Đại khái, nguyên tắc là "dĩ độc chế độc" : Thiền sư Nguyệt Khê bảo rằng tu theo các pháp môn khác giỏi lắm chỉ đến "vô thủy vô minh", cần phải dùng "nhất niệm vô minh" để phá "vô thủy vô minh". Khi vô thủy vô minh bị phá thì Kiến Tánh.

Pháp tham công án, thoại đầu dùng nghi tình làm nhất niệm vô minh (để phá vô thủy vô minh) ; bởi vậy, cần khởi nghi tình, kết nghi tình thành một khối (ở giai đọan này, nghi tình là nhất niệm vô minh) và gắng sức giữ nghi tình . . .

Tu theo Phương Thức này cũng cần có thầy vì : a) khởi nghi tình có thể làm thần kinh căng thẳng b) "thiền bệnh" : thiền sinh có thể có thiền bệnh ở vài giai đoạn của pháp môn.

4) Chẳng phải Thiền Tông

Cho đến nay, chỉ có 3 Phương Thức này là có thể đưa đến Kiến Tánh, trong 1 kiếp. Tu Kinh khác Kinh Kim Cang, có thể Ngộ không ? - Có thể ! Nhưng vì có nhiều cái Ngộ khác nhau nên tu Kinh Kim Cang thì mới chắc ăn !

(chắc ăn rằng Ngộ = Ngộ Phật Tánh )

Những pháp môn nhà Phật :

- chẳng có mục tiêu là Kiến Tánh

- chẳng thể đưa đến Kiến Tánh, trong một kiếp (một đời người)

đều chẳng phải là Thiền Tông !

Thiền Tông không dùng những pháp môn của Phật Pháp Cơ Bản, vì những pháp môn này chẳng thể đưa đến Kiến Tánh, trong 1 kiếp. Điển hình là Bát Chánh Đạo : Kinh Đại Bát Niết Bàn nói rằng Bồ Tát Văn Thù tu Bát Chánh Đạo vô lượng đời mới Kiến Tánh !

Do đó, những pháp môn của Phật Pháp Cơ Bản đều không dùng được, như : Bát Chánh Đạo, Tứ Diệu Đế, Tứ Thiền Bát Định và Diệt Thọ Tưởng Định, Thất Giác Chi, Ngũ Căn Ngũ Lực, Quán Niệm Hơi Thở, Diệt Vọng Tưởng vv. . .

5) Phải Tu và Chuyển Tâm

a) Phải Tu

Dĩ nhiên Phải Tu. Cách tu hành rất đặc biệt : thiền sinh nghiên cứu cách làm sao có thể Kiến Tánh. Làm sao đọc 1 câu kinh lại có thể Kiến Tánh. Làm sao thấy dựng cây phất trần lại có thể Kiến Tánh. Làm sao có phản ứng đúng để có thể Kiến Tánh.

b) Chuyển Tâm

Kiến Tánh là chứng ngộ Phật Tánh

là ngộ Phật Tánh

là gặp Phật Tánh

Muốn gặp, thì ta phải cất bước đi.

Đi đây là tâm đi, vì Phật Tánh ở trong tâm ta.

Nghĩa là ta phải Chuyển Tâm !

Khi Chuyển Tâm đúng mức, đúng tầm thì thành công.

c) 3 Phương Thức

Trong 3 Phương Thức, tự tu bằng Kinh Kim Cang khó nhất, vì tự tu; còn khán công án, thoại đầu thì dễ nhất vì từng giai đoạn tu được chỉ điểm rõ ràng :

Tham công án, thoại đầu : tuy dễ nhất trong 3 Phương Thức, nhưng cũng khó lắm, chẳng chắc ăn tí nào

- khởi nghi tình : chẳng phải ai cũng có thể khởi nghi tình

- kết nghi tình thành một khối : rất khó !

- duy trì nghi tình : rất khó , nhất là không được nghĩ đến chuyện làm tan vỡ vô thủy vô minh (vì như thế thì nghi tình không còn là nhất niệm vô minh)

Được truyền tâm : cần có phản ứng đúng, cần Chuyển Tâm đúng mức, đúng tầm.

Tự tu bằng Kinh Kim Cang : như mọi trường hợp tu luyện theo Kinh, cần phải áp dụng ý Kinh vào tâm ta. Do đó, như Phương Thức trên, cần Chuyển Tâm đúng mức, đúng tầm.

6) Cửa Không Cửa

Kiến Tánh là chứng ngộ Phật Tánh. Trong Thiền Tông, Ngộ là Kiến Tánh.

Nói cách khác, chỉ có một cách để Kiến Tánh ; đó là Đốn Ngộ .

Các pháp môn thiền khác của nhà Phật, thỉnh thoảng cũng có sự Ngộ : thường là sự ngẫn nhiên và không bắt buộc !

Trong khi trong Thiền Tông, Ngộ là Kiến Tánh. Bắt buộc phải Ngộ mới Kiến Tánh. Vì chẳng có Phương Thức nào có thể chắc chắn đem đến cái Ngộ, nên Thiền Tông còn được gọi là Cửa Không Cửa.

Xin lưu ý điểm sau :

Nếu có 1 phương pháp thiền định/ thiền quán nào có thể khiến thiền sinh Kiến Tánh , thì các thiền_sư_Kiến_Tánh đã đem ra dạy chúng sinh rồi, chẳng bao giờ lại để các thiền sinh hoang mang tuyệt vọng nơi cái Cửa Không Cửa !

Hơn thế nữa, Đức Phật là Đấng Đại Từ Bi, là Đấng Chánh Biến Tri, ngài đã dạy phương pháp đó rồi ; ngài đã chẳng bao giờ phải "niêm hoa thị chúng" để chỉ có một mình ngài Đại Ca Diếp Kiến Tánh !

Tu hành nơi cái Cửa Không Cửa, như đem thân thế mình ra đánh một canh bạc lớn : được ăn cả, ngã về không !

7) Cửa vô vi thực tướng

Thiền Sư Huyền Giác gọi cái Cửa Không Cửa này là cửa "vô vi thực tướng" :
Tranh tự vô vi thực tướng môn,
NHẤT SIÊU trực nhập Như Lai địa

(Chứng Đạo Ca)
(Nên tự cửa vô vi thực tướng,

NHẢY Một Cái vào thẳng đất Như Lai)
NHẢY Một Cái là Chuyển Tâm như đã viết ở trên. Vì dĩ nhiên không có "nhảy" thật mà chỉ có Tâm di chuyển.

NHẢY Một Cái rồi thì Kiến Tánh.

Bằng NHẢY Một Cái không vào, hoặc nhảy không đúng chỗ thì sao ?

Thì ngã . . .

8) Được ăn cả, ngã về không !?!?

Thì ngã về không !? Bởi : Tu hành theo các pháp môn khác, nếu chưa đến đích cũng vớt vát được một vài. Như : Tứ Thiền Bát Định và Diệt Thọ Tưởng Định, nếu chưa đắc DTTD, thì sau 20 năm tu cũng có Nhị Thiền.

Còn cái Cửa Không Cửa : suốt đời chỉ nghiên cứu cách làm sao có thể Kiến Tánh. NHẢY Một Cái không vào, thì ngã về không !

Ngã về không ? - Cũng không phải vậy :

- kiếp này không Kiến Tánh thì kiếp sau Kiến Tánh, hoặc kiếp sau nữa. . .Vẫn nhanh hơn các pháp môn khác !

- nghiên cứu cách làm sao có thể Kiến Tánh. Chính là tu tâm, tu trí tuệ đó ! Cách tu không giống ai, mà lợi lạc vô cùng !

- cửa "vô vi thực tướng" này là Chánh Pháp Nhãn Tạng của Như Lai ! Tu không ngộ, không thấy được gì hết mà thật ra thì có đắc !

- vả lại, đã phát Bồ Đề Tâm thì trước sau gì (ngày nay hay cả tỉ kiếp nữa), cũng phải tu pháp môn Kiến Tánh./.

*

*

* Lê Anh Chí *

____________

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com

--------------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c L ụ c * Đoản Luận * Thơ *

------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Bài mới * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam *

------------------------------------------------------------------------------