Ngũ Tổ Kiến Tánh khi nào và do đâu ?

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

I) Ngũ Tổ dĩ nhiên đã Kiến Tánh

II) Luận Tối Thượng Thừa : Đệ tử . . .

III) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh trước khi được truyền ngôi Tổ

IV) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang và . . .

V) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh khi còn là sa di ?

VI) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh khi còn là Tài Tòng Đạo Giả ?

Tài Tòng Đạo Giả

Cậu bé trai của cô Chu Phụng Thư

Ngũ Tổ là thân sau của Tài Tòng Đạo Giả

__________________________________________

I) Ngũ Tổ dĩ nhiên đã Kiến Tánh

Ngũ Tổ dĩ nhiên đã Kiến Tánh

Năm vị Tổ chính thức của Pháp môn Kiến Tánh thì bắt buộc đã Kiến Tánh !

Từ Tổ Ca Diếp đến Ngũ Tổ , chư Tổ bao giờ cũng lựa trong các đệ tử đã Kiến Tánh một người để truyền ngôi Tổ.

II) Luận Tối Thượng Thừa : Đệ tử . . .

Sở dĩ người ta đặt vấn đề nghi vấn về sự Kiến Tánh của Ngũ Tổ , là vì câu sau đây trong Luận Tối Thượng Thừa (của Ngũ Tổ ) :

"... Đệ tử (Luận chủ tự xưng) từ trước đến đây biên tập luận nầy thẳng do tín tâm y văn nhận nghĩa nói như thế, thật không phải rõ ràng chứng biết. "

Câu này thật là quái dị !

1) Ta nên đặt câu hỏi :

_Một vị Tổ có thể tự xưng là " Đệ tử " hay không ?

Trả lời :

_Chắc chắn là không !

Như vậy là ta đã giải quyết vấn đề : khi Tổ viết câu này, trong đó có " thật không phải rõ ràng chứng biết " ,thì khi đó ngài chưa được truyền ngôi Tổ.

2) Ngũ Tổ Luận Tối Thượng Thừa khi nào ?

TD : Ta thường nói Hòa thượng Thích Thanh Từ dịch cuốn Thiền Đốn Ngộ, nhưng cuốn này ra đời đầu thập niên 70, khi ấy ông TTT đâu phải là Hòa thượng ? Khi ấy , ông TTT , theo tôi biết, chưa là Thượng Tọa !

Bởi vậy , nói Ngũ Tổ viết Luận Tối Thượng Thừa thì e rằng không đúng, nên nói rằng ông sư Hoàng Nhẫn viết Luận Tối Thượng Thừa !

Như trên đã viết, có lẽ Ngũ Tổ bắt đầu viết Luận Tối Thượng Thừa trong khoảng ba mươi mấy năm trước khì được truyền ngôi Tổ,

3) Ngoài ra :

_từ trước đến đây biên tập luận nầy

cho thấy là bài luận được viết trong nhiều thời kỳ.

Một câu hỏi nữa : bài luận không dài, sao lại viết qua nhiều giai đoạn ?

Có lẽ : bài luận rất dài, rồi sau bị thất lạc, người ta chỉ còn vá víu lại chút đỉnh đó thôi !

Có lẽ đây không phải là một bài luận mà là một tập luận !

4) Nhiều thời kỳ

Cùng một đoạn văn, câu đầu :

_Đệ tử (Luận chủ tự xưng) từ trước đến đây biên tập luận nầy thẳng do tín tâm y văn nhận nghĩa nói như thế, thật không phải rõ ràng chứng biết.

là câu của người mới tu trong chùa.

Nhưng câu cuối :

_Người nghe cố gắng sau nầy sẽ thành Phật, nguyện hiện tiền độ môn đồ của tôi.

lại là câu của một vị Tổ ("độ môn đồ của tôi ")

5) Còn là sa di ?

Chính vì trong câu này :

"... Đệ tử (Luận chủ tự xưng) từ trước đến đây biên tập luận nầy . . ."

Luận chủ tự xưng là đệ tử, nên ta có thể đoán rằng câu này được viết khi Ngũ Tổ còn là sa di !

III) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh trước khi được truyền ngôi Tổ

Ngũ Tổ đã Kiến Tánh trước khi được truyền ngôi Tổ. Đây là việc dĩ nhiên , tuy vậy sau đây, ghi lại những bằng chứng :

1) Một người khi được truyền ngôi Tổ thì chắc chắn đã Kiến Tánh ! ( có nhiều trường hợp, Kiến Tánh đã nhiều năm)

Ngũ Tổ xuất gia năm 7 tuổi, Ba mươi mấy năm sau thì được truyền ngôi Tổ.

2) Lúc Huệ Năng ở chùa Ngũ Tổ , những lời Ngũ Tổ dạy Thần Tú và Huệ Năng cho thấy rõ ràng đó là lời của người đã Kiến Tánh :

"người Kiến Tánh thì khi ra trận cũng Kiến Tánh "

"Tổ nói (với Thần Tú) : Ông làm bài kệ ấy, tỏ ra chưa thấy bổn tánh. Ông mới tới ngoài thềm cửa, chưa vào trong nhà. Cứ như chỗ thấy hiểu ấy mà tìm đạo Vô Thượng Bồ Đề thì rõ ràng không thể được. Theo đạo Vô Thượng Bồ Đề, hễ khi nghe nói pháp rồi, liền phải biết Bổn Tâm và thấy Bổn Tánh của mình. Tâm của mình chẳng sanh chẳng diệt, trong cả thảy thời gian, niệm niệm mình thấy tánh. Đối với muôn pháp, tâm mình suốt thông, không ngưng trệ. Một pháp, mình thấy hiểu chơn tướng. Cả thảy các pháp, mình đều hiểu thấu chơn tướng. Đối với muôn cảnh, tâm mình như như. Tâm như như tức là tâm chơn thật. Thấy như thế, tức là thấy Vô Thượng Bồ Đề của mình "

3) Ngũ Tổ Luận Tối Thượng Thừa khi nào ?

_Như trên có viết, ta có thể đoán rằng Ngũ Tổ bắt đầu viết luận này khi chưa được truyền ngôi Tổ, có lẽ khi Ngũ Tổ còn là sa di !

4) phần kết của bài luận (tập luận ?):

_Nếu có người y văn tu hành thì hiện đời thành Phật. Nếu tôi nói dối ông thì đời sau sẽ đọa trong mười tám địa ngục, chỉ trời đất mà thề vậy.

Quả quyết như vậy, thì đã chứng nghiệm, đã Kiến Tánh !

5) Ngũ Tổ là tổ sư của pháp môn Kim Cang Công Truyền ( dùng kinh Kim Cang để Kiến Tánh )

Phải Kiến Tánh rồi thì mới dạy được điều này !

6) Ngũ Tổ chỉ dẫn cho Huệ An được Kiến Tánh

Phải là người đã Kiến Tánh mới chỉ dẫn cho Huệ An được Kiến Tánh !

Một bằng chứng của "chỉ dẫn cho Huệ An được Kiến Tánh" là ngài Huệ An hơn thầy ( Ngũ Tổ ) đến hai chục tuổi ! [ Huệ An là một du tăng, một hôm yết kiến Ngũ tổ được chỉ điểm nên Kiến Tánh ; do đó tôn Tổ làm thầy]

IV) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang và . . .

A) Ta có thể quả quyết rằng Ngũ Tổ đã Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang :

1) Các thiền sư thường dùng sở ngộ làm sở trường (dễ hiểu thôi). Dạy người Kiến Tánh bằng cách luyện Kinh Kim Cang, vậy Ngũ Tổ cũng Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang !

2) Nếu Ngũ Tổ không Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang tất không dám dạy pháp Kim Cang Công Truyền

3) Ta còn có thể nói rằng Ngũ Tổ Kiến Tánh bởi pháp "Không trụ vào đâu cả !" :

a) Phật nói trong Kinh Kim Cang :"Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh tức thì !

Xem bài ["Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh tức thì ! ]

Bài viết trên là kiến giải của tôi ; nhưng tôi nghĩ rằng Ngũ Tổ đã khám phá như vậy, đã Kiến Tánh nhờ đó và dạy người Kiến Tánh bằng cách luyện Kinh Kim Cang !

b) Theo tôi thấy thì trong Kinh Kim Cang chỉ có câu :"Không trụ vào đâu cả ! " là câu chuyển ngữ để Kiến Tánh!

c) Phật nói trong Kinh Kim Cang :"Không trụ vào đâu cả ! " thì Kiến Tánh . Và"Không trụ vào đâu cả ! " là câu độc nhất mà Phật nói như thế (trong Kinh Kim Cang)

d) Ngũ Tổ dạy trong Luận Tối Thượng Thừa :

_Niệm niệm chớ trụ (thì Kiến Tánh)

Câu trên là "biến thế" của"Không trụ vào đâu cả ! " !

B) Ngũ Tổ bắt đầu truyền bá pháp Kim Cang Công Truyền khi nào ?

Ta có thể nói rằng: Ngũ Tổ bắt đầu truyền bá pháp Kim Cang Công Truyền ngay sau khi được truyền ngôi Tổ.

Trích Kinh Pháp Bảo Đàn :

{{ . . . thấy một người khách tụng kinh. Huệ Năng này nghe qua, tâm liền mở mang tỏ sáng, mới hỏi khách tụng kinh gì? Khách nói là Kinh Kim Cang.

Hỏi: Ở đâu có Kinh Điển này?

Khách nói: Tôi từ Chùa Đông Thiền, huyện Huỳnh Mai Kỳ Châu đến. Chùa ấy do Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn Đại Sư chủ hoá, môn đồ hơn ngàn người, tôi đến đó lễ bái lãnh thọ Kinh này. Ngũ Tổ thường khuyên Tăng Tục trì Kinh Kim Cang thì được kiến tánh, trực liễu thành Phật. }}

Đoạn trên, Khách nói " Chùa Đông Thiền ". Ta biết rằng thời đó Thiền Tông là Đông Sơn pháp môn ( vì Ngũ Tổ tọa lạc ở Đông Sơn ), do đó , đọc đoạn trên, ta thường nghĩ rằng" Chùa Đông Thiền " là " Chùa Đông Sơn " . Không phải thế, " Chùa Đông Thiền " ở phía Tây Huỳnh Mai !

Trích Cao Tăng Dị Truyện :

[[Chùa Ngũ Tổ ở Đông Sơn, cách huyện Hoàng Mai 16 km về phía Bắc, nên có tên chùa là Đông Sơn. Theo lời ghi chép thì Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn, bảy tuổi ở Tây Sơn, theo Tứ Tổ học thiền. Sau khi đắc pháp, bắt đầu giảng kinh thuyết pháp ở Đông Thiền Tự, phía Tây thành Hoàng Mai, sau vì đạo tràng nhỏ hẹp, bèn xây cất chùa Đông Sơn ở Đông Sơn, từ đây pháp tịch hưng thạnh, người cầu pháp tấp nập trên đường. Chùa Ngũ Tổ Đông Sơn, xây dựng vào đời Đường, niên hiệu Hàm Hanh (670-673), đến đời Minh, niên hiệu Vạn Lịch (1573-1619) được xây cất lại. vào đời Thanh, niên hiệu Hàm Phong (1851-1886), bị binh lửa thiêu hủy, lại trùng tu lần nữa. ]]

Xem thế, ngay khi được truyền ngôi Tổ, bắt đầu giảng kinh thuyết pháp ở Đông Thiền Tự, phía Tây thành Hoàng Mai. ( có lẽ đây là chùa của Tứ Tổ, Ngũ Tổ chỉ đổi tên lại ?) , Ngũ Tổ đã truyền bá ngay pháp Kim Cang Công Truyền

Như vậy, Ngũ Tổ Kiến Tánh bởi Kinh Kim Cang đã (khá) lâu, vừa khi được ’độc lập’ liền truyền pháp này.

Sao gọi là"Chùa Đông Thiền" ? _Đông đây chẳng phải là Đông-sơn ; vậy " Chùa Đông Thiền " là " Chùa Thiền Tông Đông Độ ". Đặt tên "Chùa Đông Thiền". Ngũ Tổ có ngụ ý nói pháp thiền của ngài là đặc biệt Thiền Tông Đông Độ . Mà sự thực là vậy !

V) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh khi còn là sa di ?

Chính vì trong câu này :

"... Đệ tử (Luận chủ tự xưng) từ trước đến đây biên tập luận nầy . . ."

luận chủ tự xưng là đệ tử, nên tôi đoán rằng câu này có thể được viết khi Ngũ Tổ còn là sa di !

Và sa di Hoằng Nhẫn đã khiêm tốn nói " thật không phải rõ ràng chứng biết " chứ chính ra thì sa di đã Kiến Tánh. Ta nên nhớ rằng khiêm tốn như vậy không phải là Vọng Ngữ. Không chứng nói rằng chứng là Đại Vọng Ngữ. Trái lại, người tu thường được khuyên không nên nói ra ngay những điều đã chứng đắc, người Kiến Tánh nên nói ra khoảng vài mươi năm sau, khi thấy cần truyền bá pháp môn. Vả lại, nói giảm bớt điều mình chứng là ‘chắc ăn‘ , khỏi phạm tội Đại Vọng Ngữ. (Người chân tu sợ nhất là Đại Vọng Ngữ. (Không chứng nói rằng chứng)).

Vì vậy, có thể là Ngũ Tổ đã Kiến Tánh khi còn là sa di.

Một bằng chứng hùng hồn là : sách vở Thiền Tông không hề ghi lại rằng Tứ Tổ có dạy Ngũ Tổ điều gì ! Một trường hợp cực kỳ đặc biệt ( Ngay Lục Tổ khi Kiến Tánh do câu."Ưng vô sở trụ nhi sanh kỳ tâm" thì vẫn là , gián tiếp là đệ tử Ngũ-tổ , Lục Tổ nghe được câu đó, vì Ngũ Tổ truyền bá pháp Kim Cang Công Truyền ). Cứ xem như là : Tứ Tổ coi như Ngũ Tổ đã Kiến tánh vậy, ngay từ đầu. 

VI) Ngũ Tổ đã Kiến Tánh khi còn là Tài Tòng Đạo Giả ?

1) Tài Tòng Đạo Giả

Trích Cao Tăng Dị Truyện :

{{ Huyện Hoàng mai phía đông tỉnh Hồ Bắc, có lưu truyền một câu truyện như vầy: "Tương truyền, Tứ Tổ Đạo Tín, truyền pháp ở Hoàng Mai. Có cư sĩ Trương Hoai Hoài ờ làng Trương Độ, trồng tùng ở núi Hoàng Mai sau chùa Tứ Tổ suốt sáu năm. được gọi là Tài Tùng Đạo Giả".Vào năm bảy mươi lăm tuổi, vị đạo nhân này đến Tổ Đạo Tín cầu pháp, mong được y bát và đại pháp. Tứ Tổ trầm tư một lúc rồi nói:

- Tuổi của ông đã cao như thế, có thể gánh vác gia nghiệp của Như Lai sao? Chẳng bằng đổi kiếp hãy trở lại.

Tài Tùng Đạo Giả đảnh lễ cáo từ

. . .

Sau khi từ giã Tứ Tổ mà đi, Tài Tùng Đạo từ núi Phá Ngạch hướng về Nam, đi khoảng ba mươi dặm, thấy mặt trời lặn, trời đã hoàng hôn, gặp một thiếu nữ đang giặt áo và rửa chén bát bên bờ sông, bèn đến vái chào và hỏi thăm đây là đâu. Thiếu nữ đáp:

- Đây là Chu gia trang, đất này tên là Trạc Cảng.

Tài Tùng Đạo Giả nghe nói xong, liền nhảy xuống sông tự vận. Thần hộ pháp liền đem hồn phách của Tài Tùng Đạo Giả hóa làm trái đào tiên, bỏ vào bát cơm mà thiếu nữ đang rửa.

Thiếu nữ tên Chu Phụng Thư, là con của Chu viên ngoại, thấy đào tiên mười phần ngon lành hấp dẫn, liền ăn ngay, chẳng ngờ từ đây có thai. Việc này vợ chồng viên ngoại sau khi biết được, cho rằng con gái không chồng mà chữa, làm bại hoại môn phong, nên nổi trận lôi đình, trục xuất Phụng Thư ra khỏi nhà.

}}

a) Cái thai của cô Chu Phụng Thư sau này là Ngũ Tổ.

b) Theo cuốn Tổ Thiền Tông , thì đoạn đối đáp giữa Chu Phụng Thư và Tài Tùng Đạo Giả là như sau :

{{ Tài Tùng Đạo Giả :

_Nhà cô gần xa, có vui lòng cho tôi nghỉ nhờ được không ?

Cô Chu :

_Tôi không dám tự chuyên, mời ông vào hỏi cha mẹ tôi.

Tài Tùng Đạo Giả :

_Vậy cô có bằng lòng không cho tôi biết ?

Cô Chu :

_Riêng tôi bằng lòng.

Tài Tùng Đạo Giả nghe cô hứa chịu , bèn trở về núi, ngồi ngay thẳng viên tịch. }}

Theo đọan trên, thì Tài Tùng Đạo Giả xin tá túc tức là xin được đầu thai vào bụng cô Chu. Và Tài Tùng Đạo Giả đã ngồi mà hóa chớ không nhảy xuống sông tự vận.

c) Theo đoạn đối đáp giữa Tài Tòng Đạo Giả và Tứ Tổ thì Tài Tòng Đạo Giả đã Kiến Tánh : Tài Tòng Đạo Giả đến gặp Tứ Tổ để xin Y Bát và Tứ Tổ bảo Tài Tòng Đạo Giả đi đầu thai để trở về nhận ngôi Tổ !

2) Cậu bé trai của cô Chu Phụng Thư

Trích Cao Tăng Dị Truyện :

{{ . . . Phụng Thư có miệng khó thốt nên lời, đành phải xin ăn qua ngày. Không bao lâu cô sanh một đứa con, đời sống của hai mẹ con càng thêm khốn quẫn. Đúa bé vì thiếu áo, thiếu cơm, từ bé thân thể đã mười phần ốm yếu, đến bảy tuổi mà chưa biết nói. Người mẹ đặt tên là Á Đồng (bé Câm).

Đời Tùy Dương đế niên hiệu đại Nghiệp thứ năm (609), gặp mùa gặt lúa, người mẹ dẫn Á Đông đi xin ăn trở về quê, qua nông thôn lượm mót những hạt lúa rơi trên đất. Người làng chê cười người mẹ, Á Đồng lớn tiếng hét thôi, trách mắng người làng không được vô lý. lần đầu tiên Á Đồng mở miệng nói, người mẹ vui mừng nước mắt rơi như mưa. Rồi dắt đứa bé về quê Trạc Cảng. Nhân đây, Trạc Cảng đời xưa, hiện tại có tên là Tân Khai Khẩu, ghi việc Á Đồng mở miệng lần đầu.

Người mẹ dắt Á Đồng về quê nhà xin ăn. Ngày nọ đến chùa Tứ Tổ, người trong chùa thấy mẹ con quần áo lam lũ, rất chán ghét, định đuổi ra khỏi cửa, vừa may Tứ Tổ Đạo Tín từ trong điện bước ra, thấy Á Đồng thông tuệ khả ái, bèn nói:

- Đáng tiếc con tuổi còn nhỏ quá, nếu không thì có thể theo ta xuất gia làm tăng.

Á Đồng nghe xong nói:

- Lúc con già đến Sư chê con già, nhỏ đến lại chê con nhỏ.

Tứ Tổ sực nhớ chuyện cũ, biết đây là Tài Tùng Đạo Giả, đổi đời trở lại, bèn thuật rõ cho người mẹ, rồi giữ Á Đồng lại với mình, xuống tóc đặt pháp danh là Hoằng Nhẫn. }}

3) Ngũ Tổ là thân sau của Tài Tòng Đạo Giả

Theo câu chuyện trên, Tài Tòng Đạo Giả đã Kiến Tánh , nghe lời Tứ Tổ đi đầu thai để . . . nhận ngôi Tổ ! và trở thành Ngũ Tổ .

Tài Tòng Đạo Giả Kiến Tánh do đâu ? _Dĩ nhiên là do Kinh Kim Cang.

Tài Tòng Đạo Giả là cư sĩ, mãi đến năm bảy mươi lăm tuổi, mới xuất hiện, đến gặp Tứ Tổ ; điều này rất hợp với cách cư xử Thiền Tông.

( Trong chùa Ngũ Tổ có điện Thánh Mẫu, thờ mẹ của Ngũ Tổ Hoằng Nhẫn )

Chú thích :

Kinh Kim Cang là một phẩm trong bộ Kinh Đại Bát Nhã 600 quyển. Hầu hết mọi người đều biết là ngài Huyền Trang dịch Đại Bát Nhã ; thế nhưng Kinh Kim Cang mà chúng ta học đây là bản dịch của ngài Cưu Ma La Thập, mấy trăm năm trước đó . Bởi thế, mặc dù ngài Huyền Trang đồng thời với Ngũ Tổ và Tài Tòng Đạo Giả sống trước đó 75 năm, Tài Tòng Đạo Giả vẫn có Kinh Kim Cang mà tu luyện !

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Kinh sách tham khảo

Kinh :

Kinh Đại Bát Niết Bàn, dịch giả Thích Trí Tịnh

Đại Thừa Kim Cang Kinh Luận

Cuộc đời Đức Phật (Trích dẫn Kinh), dịch giả Thích Trung Quán

Kinh Kim Cang, dịch giả Đoàn Trung Còn

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Trí Tịnh

Kinh Kim Cang và Chánh Pháp chưa từng có, dịch và chú giải : Thích Huyền Vi

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Kim Cang, dịch giả Thích Thiện Hoa

Kinh Lăng Nghiêm, dịch giả Trí Độ và Tuệ Quang

Kinh THỦ LĂNG NGHIÊM TÔNG THÔNG, dịch giả Thích Nhẫn Tế

Kinh Trường A Hàm, dịch giả Thích Thiện Siêu

Kinh Vô Ngã Tướng, dịch giả Phạm Kim Khánh

Ngữ Lục (đến đời Lục Tổ):

Sáu cửa Thiếu Thất, Đạt Ma Sư Tổ, dịch giả Trúc Thiên

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Duy Lực

Kinh Pháp Bảo Đàn, Lục Tổ, dịch giả Thích Minh Trực

Chứng Đạo Ca, Huyền Giác, dịch giả Trúc Thiên

Ngữ Lục (sau đời Lục Tổ):

Bá Trượng Ngữ Lục, dịch giả Thích Duy Lực

Truyền Tâm Pháp Yếu, Hoàng Bá, dịch giả Thích Duy Lực

Cội nguồn truyền thừa và phương pháp tu trì của thiền tông, Nguyệt Khê, dịch giả Mai Phúc Hiền

Chơn tâm trực thuyết, Phổ Chiếu

Lâm Tế Ngữ Lục

Thiền Đốn Ngộ, nhiều tác giả : Huyền Giác, Huệ Hải, Thạch Thành Kim, Oánh Sơn, Hư Vân; dịch giả Thích Thanh Từ

Tọa Thiền Luận, Đại Giác, dịch giả Như Hạnh

Tu tâm quyết, Phổ Chiếu

Sách :

Cao Tăng Dị Truyện, Hạnh Huệ biên dịch

Tổ Thiền Tông, Thích Thanh Từ

Thiền Đạo Tu Tập, Trương Trừng Cơ, dịch giả Như Hạnh

Trang Nhà Kiến Tánh www.kientanh.com

--------------------------------------------------------------

* Trang Chính * M ụ c L ụ c * Đoản Luận * Thơ *

------------------------------------------------------------------------------

* Hộp Thư * Bài mới * Nối kết Trang Nhà Phật Pháp Việt Nam *

------------------------------------------------------------------------------